Minister Bourgeois beschermt dorpskernen van Butsel en Vertrijk

BOUTERSEM - Vlaams minister Geert Bourgeois (N-VA), bevoegd voor de bescherming en het beheer van het onroerend erfgoed, ondertekende de voorlopige bescherming van twee waardevolle omgevingen in Boutersem: enerzijds de Sint-Michielskerk van Butsel met het kerkhof en de ommuurde pastorie, anderzijds het kerkhof van Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming in Vertrijk met pastorie en de verderopgelegen Sint-Luciakapel. Met deze voorlopige bescherming als erfgoed is een belangrijke stap gezet in het beheer en de bescherming van beide sites en ligt de weg open naar definitieve erkenning als beschermd dorpsgezicht, waardoor ze in hun geheel voor het nageslacht bewaard kunnen worden.

Het kerkje van Sint-Michiel in Butsel staat niet in het centrum van het dorp, zoals we meestal van een dorpskerk mogen verwachten. Dat komt omdat het deel uitmaakte van het kasteel van de heren van Boutersem, dat rond 1800 verdwenen is. De oudste delen dateren van uit de 12e eeuw en zijn opgetrokken in witsteen van Gobertange (Jodoigne), ijzerzandsteen en kwartsiet. Het Romaanse koor is uitzonderlijk goed bewaard; in 1861 is er een stuk bijgebouwd in neoclassicistische stijl. Een bijzonder aantrekkelijk kerkje, of om het met de woorden van minister Bourgeois te zeggen: 'De Sint-Michielskerk van Butsel is een unieke getuige van een klein, landelijk zaalkerkje uit de Romaanse periode. Ook de pastorie uit de 18e eeuw is goed bewaard en verdient bescherming als monument.'

Die pastorie werd in 1783-1791 gebouwd in opdracht van de cisterciënzerabdij van Villers-la-Ville in Waals-Brabant. Deze orde had o.a. in Butsel en Vertrijk eigendommen en stichtte er parochies. De pastorie van Butsel is een mooi en goed bewaard voorbeeld van een plattelandspastorie in Lodewijk XVI-stijl en verdient alleen al daarom bescherming. Ook de ommuurde tuin met een achttal oudere bomen horen bij het beeld van een typische pastorie uit die tijd.

Exegi monumentum aere perennius

Geert Bourgeois moet - in de voetsporen van zijn voorzitter Bart De Wever - ongetwijfeld aan deze woorden van Horatius gedacht hebben: 'ik richt een monument op, duurzamer dan brons.' Oude gebouwen kunnen immers maar de tand des tijds doorstaan als ze vakkundig beheerd en beschermd worden. En dus ondertekende hij ook het besluit tot voorlopige bescherming van het kerkhof en de ommuurde pastorie van Vertrijk en de pas gerestaureerde Sint-Luciakapel. De kerk is immers al beschermd als monument en de pittoreske omgeving getuigt van een rijk verleden. Redenen genoeg voor de minister om het beschermingsbesluit te tekenen.

De pastorie van Vertrijk werd in 1784 gebouwd, opnieuw door de abdij van Villers-la-Ville. Opmerkelijk zijn de twee bijgebouwen, het lijken wel paviljoenen in Lodewijk XV-stijl. En ook de pastorietuin heeft enkele merkwaardige exemplaren: de rij geknotte linden, de ineengestrengelde beuken die als het ware een poortje vormen,.. 

Dankzij het beschermingsbesluit zal dit stukje erfgoed uit het rijke verleden van Boutersem bewaard kunnen blijven en in al zijn glorie hersteld kunnen worden. Zo heeft onze gemeente weer enkele toeristische troeven rijker.